Tanganika ve Zengibar ülkelerinin her ikisine birden Tanzanya ülkesi denmektedir. Bu iki ülkeden Tanganika'nın nüfusunun yüzde 60'ı ve Zengibar'ın nüfusunun yüzde 99'u Şafii ve Harici mezheplerine mensup Müslümanlardan olup, ortak başşehri Darü-s Selam şehridir.
Afrika'nın doğusunda bulunan Tanganika'nın kuzeyinde Uganda ve Kenya, doğusunda Hint Okyanusu ve Zengibar adası, güneyinde Mozambik ve Kuzey Rodezya, batısında da Kongo bulunmaktadır. Zengibar ülkesi ise bir ada olup, batısındaki en yakın ülke Tanganika ülkesidir.
Tanzanya ülkesinin resmi dili İngilizce olup, ülkede en çok Swahili ve diğer Afrika diller konuşulur.
8. yüzyıl ile 11. yüzyılda Araplar, doğu Afrika kıyılarında birçok küçük devletler kurmuşlardı. Tanzanya Cumhuriyeti'nin Tanganika bölgesinin tarihinin ana hatları bu küçük devletlerden 11. yüzyılda yaşayan Zenc sultanlığı ile az çok bilinmektedir. Zenc Sultanlığı, hükümet merkezi doğu Afrika kıyısında Kilva şehri olmak üzere bir siyahi Müslüman devleti idi. Bu devlet, 15. yüzyılın sonlarına kadar yaşamıştır.
Zenc sultanlığının hükümet merkezi olan Kilva şehri, kuzey ile doğu arasındaki ticaret yolu üzerinde olduğu gibi, Çin ile de doğrudan doğruya ticaret yaptığı için oldukça terakki etmişti.
15. yüzyılda Portekizliler, Afrika sahillerinde birçok yerleri işgale başlayınca, Zenc sultanlığı da yavaş yavaş çökmeye başladı. 16. yüzyılın başlarında, yani 1505 yılında Portekizliler, Zenc sultanlığının hükümet merkezi olan Kilva şehrini zaptederek buradaki 300 cami ile birlikte şehri yakıp yıktılar. Sonra kuzeye doğru ilerleyerek Mombasa ve Mogadişu şehirlerini zaptettiler.
1652 yılında Arabistan'daki Umman sultanlığı, Mozambik'in kuzeyindeki Portekizlileri hezimete uğratınca, o zamana kadar Portekizlilerin baskısı altında tutulan Tanganika bölgesi rahat bir nefes aldı.
1832 yılında Umman Sultanı Seyyid Said, hükümet merkezini Umman'daki Maksat şehrinden Zengibar'a nakledince, Tanganika bölgesi önem kazanmaya başladı. 1856 yılında Sultan Said vefat edince, ülkesi iki oğlu arasında pay edilerek, Tanganika ve Zengibar, Mecib bin Said'in hissesine düştü. Mecid bin Said de, 1870 yılında vefat edince, yerine küçük kardeşi Bargeş bin Said sultan oldu. Bargeş bin Said, herkes tarafından Zengibar sultanı olarak kabul edildi. Zengibar sultanlığı, Delgado burnundan Somali'ye kadar bütün sahil boylarını içine alıyordu.
1888 yılında kendilerine müstemleke arayan İngiltere, Almanya ve İtalya, Zengibar sultanlığının topraklarına göz diktiler. Ve derhal harekete geçerek sultanlığın topraklarının büyük bir kısmını aralarında paylaştılar. Bargeş bin Said öldüğünde, yerine geçen Seyid Halife Abdullah'a yalnız Zengibar Adası kalmıştı. Burası da İngiltere'nin himayesi altında idi. Buna karşılık Almanlar, Tanganika bölgesini almışlardı.
Birinci Dünya Savaşı esnasında, 1916 yılında İngilizler, Tanganika'yı Almanlardan almaya muvaffak oldular. Savaş, 1918 yılında sona erince, müttefikler burasını, İngiltere'nin idaresine bıraktılar. Dünya Savaşı'nı müteakip kurulan Cemiyeti Akvam da 1922 yılında İngiltere'nin durumunu tasdik etmekten başka bir şey yapamadı.
İkinci Dünya Savaşı sona erdikten sonra, yani 1946 yılında Tanganika, Birleşmiş Milletler'in idaresine verildi. Bir müddet sonra Tanganika, 1961 yılında İngiliz Milletler Topluluğu'na bağlı olarak bağımsız hale geldi. Ertesi yıl, yani 1962 yılında Tanganika'da cumhuriyet ilan edildi.
1963 yılında ise Zengibar, İngiltere'den ayrılmaya muvaffak olarak bağımsızlığını ilan etti.
Zengibar Sultanı Seyyid Halife Abdullah, 1960 yılında ölünce, yerine geçen Çemşid bin Abdullah, bu sıralarda Zengibar'ın sultanı idi. Zengibar bağımsızlığına kavuştuktan sonra, ertesi yıl, yani 1964 yılında ülkede yapılan bir ihtilal ile Çemşid devrilerek, Zengibar'da cumhuriyet ilan edildi.
Bundan 4 ay sonra da Zengibar ve Tanganika millet meclislerinin aldıkları birer karar ile, iki ülke birleştirilerek Tanzanya Cumhuriyeti adını aldılar. Tanganika cumhurbaşkanı, anlaşma gereğince başkan; Zengibar cumhurbaşkanı da başkan yardımcısı olarak iş başına getirildiler. Halen devlet bu suretle idare edilmektedir.
Şubat 1979'da Tanzanya, komşusu Uganda'ya saldırdı. Tanzanya'daki Uganda geçici hükümeti, 11 Nisan 1979'da Uganda'nın merkezi Kampala'yı işgal ederek, Uganda hükümdarı İdi Amin'i, Libya'ya kaçmaya mecbur etti. Ülkede demokrasiye dönüş yapıldı. Ve yapılan seçimlerde Tanzanya'nın desteklediği parti kazandı.
0 yorum: